Trang nhất
  Xã Luận
  Đọc Báo Trong Nước
  Truyện Ngắn
  Kinh Tế
  Âm vang sử Việt
  Tin Thể Thao
  Y Học
  Tâm lý - Xã hội
  Công Nghệ
  Ẩm Thực

    Diễn Đàn Biển Đông
Bắc Kinh yêu cầu Manila ngừng khiêu khích ở Biển Đông
    Hình Ảnh Quê Nhà - Video Clip
Nồng ấm Tết cổ truyền dân tộc Khmer Chôl Chnăm Thmây
    Tin Thế Giới
Mỹ và Trung Quốc đàm phán AI: Cơ hội hợp tác hay nguy cơ va chạm?
    Tin Việt Nam
Điện mừng Ngày Nhà vua Hà Lan
    Tin Cộng Đồng
Nổ tại căn cứ quân sự Campuchia, 20 binh sĩ thiệt mạng
    Tin Hoa Kỳ
Mật vụ Mỹ lên kế hoạch bảo vệ trong trường hợp ông Trump bị giam giữ
    Văn Nghệ
Huế
    Điện Ảnh
David Beckham kiện tài tử 'Transformers'
    Âm Nhạc
Danh tính nữ ca sĩ Việt may mắn gặp Rosé (Blackpink), lại còn chiêu đãi fan ảnh cam thường
    Văn Học
Bắt học sinh đi học ngày nghỉ lễ Giỗ tổ Hùng Vương, hiệu trưởng bị xem xét kỷ luật

Thông Tin Tòa Soạn

Tổng biên tập:
Tiến Sĩ
Nguyễn Hữu Hoạt
Phụ Tá Tổng Biên Tập
Tiến Sĩ
Nhật Khánh Thy Nguyễn
Tổng Thư ký:
Quách Y Lành




   Âm vang sử Việt
Vai trò của quan Thái thú Sĩ Nhiếp trong lịch sử Việt Nam
Trong Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên có phần Sĩ Vương (Sĩ Nhiếp). Vậy Sĩ Nhiếp là ai, có vai trò thế nào trong lịch sử Việt Nam?

 



Lăng mộ Sĩ Nhiếp ở Thuận Thành, Bắc Ninh.

 

Sĩ Nhiếp tự là Ngạn Uy, người huyện Quảng Tín, quận Thương Ngô. Tổ tiên của ông là người Vân Dương nước Lỗ hồi loạn Vương Mãng ở Bắc triều, tránh nạn sang đất Việt ta. Đến Sĩ Nhiếp là đời thứ sáu. Khi còn bé Sĩ Nhiếp du học ở Kinh đô nhà Hán, được bổ dụng vào nhiều chức vụ, rồi làm huyện lệnh Vu Dương (Tứ Xuyên). Năm 187, Sĩ Nhiếp được cử giữ chức Thái thú Giao Chỉ, rồi kiêm quản bảy quận Giao Châu, đặt trị sở ở Luy Lâu (Thuận Thành, Bắc Ninh).

 

Loạn lạc cuối thời Đông Hán, anh em, cha con Sĩ Nhiếp cầm quyền ở Luy Lâu gần như một triều đình riêng, giữ yên được Giao Châu. Hàng trăm trí thức lớn ở Trung Nguyên chạy xuống Giao Châu lánh nạn. Sĩ Nhiếp và các Nho sĩ lánh nạn ở đây đã mở trường dạy học, vì vậy sử sách của các nhà Nho học nước ta sau này tôn Sĩ Nhiếp là Sĩ Vương.

 

Đến năm 210, nhà Ngô (Ngô Tôn Quyền) cử Bộ Chất làm thứ sử Giao Châu, Sĩ Nhiếp đem anh em ra vâng lệnh nhà Ngô, do đó đất Lĩnh Nam (từ nội thuộc nhà Hán) chuyển sang nội thuộc nhà Ngô. Sĩ Nhiếp được Ngô Tôn Quyền phong là tả tướng quân, rồi thăng lên làm Vệ tướng quân, tước Long Biên hầu.

 

Từ Giao Châu, Sĩ Nhiếp thường sai sứ sang nước Ngô dâng các thứ hương liệu, vải mịn, kể sớ tới hàng nghìn. Các thứ quý lạ như ngọc trai, ốc lớn, lưu ly, lông trả, đồi mồi, sừng tê giác, ngà voi cùng các thứ quả lạ như chuối, dừa, long nhãn... không năm nào là không tiến, lại cống hàng trăm con ngựa. Ngô Vương viết thư ban cho rất hậu để an ủi và đáp lại. Sĩ Nhiếp mất năm 226.

 

Đây là những nét khái quát về tiểu sử của Sĩ Nhiếp. Tuy nhiên về sau, các nhà sử học có những đánh giá khác nhau về ông.




Những đánh giá tích cực

 

Lê Văn Hưu trong Đại Việt sử ký toàn thư nói: "Sĩ Vương (Sĩ Nhiếp) biết lấy khoan hậu khiêm tốn để kính trọng kẻ sĩ, được người thân yêu mà đạt đến quý thịnh một thời. Lại hiếu nghĩa tức thời, tuy tài và dũng không bằng Triệu Vũ đế, nhưng chịu nhún mình thờ nước lớn để giữ vững bờ cõi, có thể gọi là người trí. Tiếc rằng con nối không gánh vác nổi cơ nghiệp của cha, để cho bờ cõi nước Việt đã toàn thịnh mà lại bị chia cắt, đáng buồn thay".

 

Sách Đại Việt sử lược viết: "Sĩ Nhiếp học vấn đã uyên bác, chính sự lại giỏi giang, trong thời đại loạn đã bảo toàn được một phương, hơn hai mươi năm trong cõi được vô sự, dân chúng được lạc nghiệp, uy đức hơn người. Khi đi lại thì rung chuông khánh, đủ lễ nghi, trống vang kèn nổi, rầm rộ trên đường, có vài chục vợ ngồi xe căng màn- Uý Đà cũng không bằng được".

 

Tác giả Ngô Sĩ Liên trong Đại Việt sử ký toàn thư đánh giá: "Nước ta thông Thi thư, học lễ nhạc, làm một nước văn hiến, là bắt đầu từ Sĩ Vương, công đức ấy không chỉ ở đương thời mà còn truyền mãi đời sau, há chẳng lớn sao? Con không hiền là tội của con thôi. Tục truyền rằng sau khi Vương chết đã chôn, đến cuối đời nhà Tần, đã hơn 160 năm, người Lâm Ấp vào cướp, đào mộ của Vương, thấy mình mặt vẫn như sống, cả sợ lấp lại, người địa phương cho là thần, làm miếu để thờ, gọi là "Tiên Sĩ Vương". Có lẽ là khí tinh anh không nát cho nên thành thần vậy".

 

Còn một số tác giả khác cho rằng: "Vương (Sĩ Nhiếp) là người khoan hậu, khiêm tốn, lòng người yêu quý, giữ vẹn đất Việt để đương đầu sức mạnh của Tam Quốc, đã sáng suốt lại mưu trí, đáng gọi là người hiền". Nhà sử học Lê Tung thì viết: "Sĩ Vương tập theo phong hoá của nước Lỗ, học vấn rộng khắp, khiêm tốn với sĩ phu, đổi tục nước bằng Thi thư, sửa lòng người bằng lễ nhạc, trị nước hơn 40 năm trong cõi vô sự".




Những nhận xét khác nhau về công trạng

 

Sách Việt Điện U Linh của Cao Huy Diên viết: "Sĩ Phủ quân (Sĩ Nhiếp) đem gợn sóng thừa của sông Thù, sông Tử cho chảy dần sang Nam Hải"... Phía Bắc thì thờ đại Hán, phía Đông thì chịu khuất phục nước Cường Ngô, anh em đều cầm đầu các quận, vinh diện một thời, tưng bừng bút mực... Vương hiệu là do người trong châu tự mình xưng hô, chứ ông vốn chưa hề ngang nhiên tự tôn tự đại như quan Uy Triệu Đà ở Nam Hải đã ngồi xe Hoàng ốc cắm cờ tá đạo đó... Sống được vinh danh, chết còn hiển hách, oanh liệt một thời.... Đẹp thay, ít ai bì kịp! Xét ra thật hiếm thấy vậy.

 

Trong Việt sử Thông giám cương mục, vua Tự Đức cho rằng: "Sĩ Nhiếp chẳng qua là một thái thú nhà Hán, tùy thời nịnh hót cầu sao cho mình được an toàn, chứ không có tài lược mưu cán gì giỏi cả, đến nỗi truyền được hai đời đã mất, có gì đáng khen! Thế mà sử cũ cho rằng Uý Đà cũng không hơn được, chẳng cũng là lời khen quá đáng ư?".

 

Trần Trọng Kim, tác giả cuốn Việt Nam sử lược thì cho rằng: "Sĩ Nhiếp trị dân có phép tắc và lại chăm sự dạy bảo dân, cho nên lòng người cảm mộ cái công đức, mới gọi tôn lên là Sĩ Vương. Nhà làm sử cho nước ta có văn hoá là khởi đầu từ Sĩ Nhiếp. Cái ý kiến ấy có lẽ là không phải lắm. Vì rằng từ khi nhà Hán sang cai trị nước Giao Chỉ đến đời Sĩ Nhiếp đã được hơn 300 năm, người Giao Chỉ đã có người học hành thi đỗ hiếu liêm, mậu tài.

 

Vậy nói rằng đến ông Sĩ Nhiếp mới có Nho học thì chẳng sai lắm ru. Hoặc giả ông ấy là người có văn học, rồi trong khi làm quan, lo mở mang sự học hành hay giúp đỡ những kẻ có chữ nghĩa, cho nên về sau mới được cái tiếng làm học tổ ở nước ta, tưởng như thế thì có thể hợp lẽ hơn".

 

Phạm Văn Sơn trong Việt sử tân biên thì cho rằng: "Một vài điều sai lầm về Sĩ Nhiếp. Chép thân thế và sự nghiệp một phương lại có tiếng trong thời Bắc thuộc trọng nhậm ở nước ta giữa buổi loạn ly nhiều nhà chép sử đã đề cao một cách quá đáng vai trò của vị quan cai trị này. Người ta tôn sĩ Nhiếp lên bậc vương, có người tặng cho Sĩ Nhiếp một sự nghiệp vĩ đại hơn nữa bằng cách gọi Sĩ Nhiếp là Nam Bang học tổ. Chưa hết! Người ta còn gọi thời Sĩ Nhiếp cai trị Giao Chỉ là một kỳ (Sĩ Vương Kỳ).

 

Tôn sùng là thích đáng?

 

Tác giả cho rằng, trước khi Sĩ Nhiếp nắm quyền thì ở nước ta chữ Hán và đạo học đã có từ ba thế kỷ trước. Nếu so với một số nhân vật như Đào Hoành, Đỗ Viện, Tích Quang và Nhâm Diêm thì sự nghiệp của Sĩ Nhiếp chưa dễ đã hơn. Tuy nhiên, tác giả cũng nhận rằng: "Dù sao chúng ta cũng phải nhận rằng việc tôn sùng ông Sĩ Nhiếp làm vua cũng có một vài phần thích đáng do ông đã dùng chính sách nhân nghĩa đối với dân ta xưa kia và đã có công gây nên một kỷ nguyên văn học cho dân ta. Còn chuyện ông đã đem chữ Nho sang dạy dân ta đầu tiên thì không đúng".

 

Tác giả Nguyễn Đăng Thục trong lịch sử tư tưởng Việt Nam (tập 1 SG. 1967) đã dành một phần của cuốn sách để viết về Sĩ Nhiếp. Tác giả đã dẫn lời của Nguyễn Trọng Thuật cho rằng: "Chữ Nho sách Tàu thì ra đã thâu thái từ đời Triệu Vũ đế rồi. Còn lập được chi phái về Nho học thì mới từ thời Sĩ Nhiếp... Người Việt gọi Vương (Sĩ Nhiếp) là Nam Giao học Tổ, tức là Tổ của học phái nước Nam chứ không phải là Tổ mới bắt đầu dạy chữ Tàu, sách Nho và nhận định rằng: "Đây là tiêu biểu cho cái tinh thần Việt hoá, thích ứng với hoàn cảnh địa lý, lịch sử, những tài liệu văn học đã thâu hoá của phương Bắc vậy".

 

Còn cố GS Trần Quốc Vượng cho rằng: "Những lý thuyết về chủng tộc và lịch sử phần nhiều cho rằng chủng tộc và nói rộng ra là nguồn gốc xuất thân không thật quan trọng. Cái quan trọng nhất là người ấy có lối sống (văn hoá) thế nào và phục vụ cho ai. Theo tôi Sĩ Nhiếp cũng như Triệu Đà là người Việt gốc Hoa. Cả hai, nhất là Sĩ Nhiếp đều sống mấy chục năm ở không gian văn hoá Việt và như Triệu Đà trong thư viết gửi Hán Văn Đế đã tự xưng là Man di đại trưởng lão phu, ông đã tự giác quên cái cội nguồn quý tộc ở nước Triệu.

 

Sĩ Nhiếp cũng như Triệu Đà là người dung hợp lối sống văn hoá Việt Hoa và đến lượt mình đã góp phần đẩy mạnh sự giao thoa này. Về học vấn Sĩ Nhiếp học Nho song đã tập sãi và Đạo sĩ. Ông góp phần vào việc hình thành bản sắc dung hoà, khoan nhượng của văn hoá Việt Nam".
DanQuyen.com
    Phản Hồi Của Độc Giả Về Bài Viết
Họ và Tên
Địa chỉ
Email
Tiêu đề
Nội dung
Gửi cho bạn bè Phản hồi

Các bài viết mới:
    Sự tích về chúa Nguyễn Ánh và núi Bà Đen (18-02-2024)
    Chuyến thám hiểm dãy Trường Sơn của bác sĩ Yersin 133 năm trước (14-02-2024)
    Thêm 29 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là Bảo vật Quốc gia (18-01-2024)
    Tặng thưởng Huân chương Dũng cảm cho 'thủ lĩnh' nhóm cứu hộ FAS Angel (26-12-2023)
    Bolero trở thành Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại (06-12-2023)
    Bảo tồn nghề truyền thống của người Tày gắn với phát triển du lịch cộng đồng (27-11-2023)
    Dòng chảy văn hóa Việt trong thiết kế nội thất (21-10-2023)
    Hội thảo đẩy mạnh sự phát triển võ cổ truyền Việt Nam (03-08-2023)
    Phát hiện khẩu súng thần công dài gần 2 m thời triều Nguyễn (16-07-2023)
    Di sản Thế giới đầu tiên tại Việt Nam được UNESCO vinh danh, giờ ra sao? (17-06-2023)
    Hành trình 30 năm Di sản văn hóa Huế hội nhập thế giới (15-06-2023)
    Khai mạc hội Gióng - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (26-05-2023)
    Thành kính lễ Giỗ Tổ Hùng Vương tại Liên bang Nga (29-04-2023)
    Festival nghề truyền thống Huế 2023: Tôn vinh tinh hoa nghề bún (29-04-2023)
    Sắc phong Việt Nam bị rao bán tại Trung Quốc: Các bên tiếp tục phối hợp xử lý (20-04-2023)
    Mở lối cho việc trùng tu biệt thự Pháp cổ xuống cấp tại Hà Nội (15-04-2023)
    Ông Mai Hữu Tín tiếp tục được bầu Chủ tịch Vovinam Việt Nam (15-04-2023)
    Sắc phong của Việt Nam có thể bị rao bán ở Trung Quốc, Bộ VHTT&DL lên tiếng (12-04-2023)
    UNESCO 'hiến kế' cho Hà Nội bảo tồn và phát huy giá trị di sản (27-03-2023)
    Vị Công tôn nữ cuối cùng làm gối tựa cung đình Huế qua đời (25-03-2023)

Các bài viết cũ:
    Chuyện tình duyên kỳ lạ của Hồ Quý Ly (11-07-2017)
    Những nghi án cung đình không lời giải trong lịch sử Việt Nam (05-07-2017)
    Cuộc chiến của đế quốc Chân Lạp với Đại Việt thời Lý (01-07-2017)
    Nỗi ám ảnh cuối đời của hoàng đế Quang Trung (18-06-2017)
    Diện tích nước Việt cổ lớn gấp 10 lần ngày nay? (13-06-2017)
    Những đội quân lạ lùng trong lịch sử Việt Nam (09-06-2017)
    Nghệ thuật 'vây thành, diệt viện' trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (01-06-2017)
    10 điều thú vị và bất ngờ về vua Lê Hiển Tông (27-05-2017)
    Người xưa chống tham nhũng: Chặt tay, chém đầu quan tham (20-05-2017)
    Võ sư nổi danh nước Việt có hai học trò là hoàng đế (15-05-2017)
    10 chiến dịch quân sự khó tin trong lịch sử Việt Nam (05-05-2017)
    Cuộc chiến thương mại của các chúa Nguyễn trong công cuộc Nam Tiến (30-04-2017)
    Ứng xử của vua chúa Việt khi việc đụng đến lợi ích dân (24-04-2017)
    Nước ta có mấy ngàn năm văn hiến? (19-04-2017)
    Đôi nét về tổ chức quân đội thời Hùng Vương (09-04-2017)
    Chuyện vua Gia Long trả thù nhà Tây Sơn qua lời kể giáo sĩ Pháp (31-03-2017)
    Bốn cung thủ nổi tiếng trong lịch sử Đại Việt (22-03-2017)
    Chuyện về bạn gái người Nga của vua Hàm Nghi (16-03-2017)
    Chuyện một người Việt làm vua Chiêm Thành (09-03-2017)
    Nhà Tây Sơn sụp đổ và những câu sấm Trạng Trình (03-03-2017)
 
"Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam".

Chuyển Tiếng Việt


    Truyện Ngắn
Xa Xóm Mũi


   Sự Kiện

Lời Di Chúc của Vua Trần Nhân Tôn





 

Copyright © 2010 DanQuyen.com - Cơ Quan Ngôn Luận Người Việt Hải Ngoại
Địa Chỉ Liên Lạc Thư Tín:
E-mail: danquyennews@aol.com
Lượt Truy Cập : 152749353.